Cursus 'Muziek in de liturgie'
Het totale lesprogramma voor liturgie wordt aangeboden in drie jaar. De cursisten in het A-niveau en de studenten 'Kerkmusicus III' dienen het hele programma onder I te volgen. Voor de cursisten in het oriëntatieniveau en cantores is het programma onder II bedoeld en wordt elk jaar aangeboden.
I
- Module A: proprium (de wisselende gezangen)
- Module B: ordinarium (de vaste gezangen) en feesten
- Module C: riten, symbolen en sacramenten
II
Ongeacht de aangeboden module (A, B of C) wordt jaarlijks in het lesprogramma opgenomen:
- Rondgang door het kerkelijk jaar
- Opbouw van eucharistieviering, niet-eucharistische vieringen en getijdenvieringen
- Bronnen die ons ter beschikking staan om op een verantwoorde wijze invulling te geven aan de gezongen liturgie met daaraan gekoppeld de opdracht om een viering te maken volgens 'de regelen der kunst' (en die ook in te leveren ter correctie en bespreking)
N.B.: Op de website zullen concrete voorbeelden van modelvieringen worden geplaatst. Daarbij wordt rekening gehouden met de verschillende koorsoorten (kinderkoren en jongerenkoren hebben namelijk doorgaans themavieringen).
Module A: 'Muziek in de liturgie' (proprium) en 'Rondgang door het kerkelijk jaar'
Voor wie?
De cursus is bestemd voor (leken)voorgangers, koordirigenten, organisten, koorleden, leden van liturgische werkgroepen, die belast zijn met de keuze van teksten en liturgische muziek voor diverse soorten liturgievieringen.
Waartoe?
De cursus gaat in op de vragen die aan de orde komen bij de keuze van muziek in een orde van dienst.
Inhoud
De inhoud van de cursus is toegespitst op het zogenaamde proprium, de wisselende gezangen in een viering. De liturgie kent een driejarige cyclus: het A-, B- en C-jaar. Bij de rondgang door het kerkelijk jaar en de verschillende liturgische themata worden de daarbij passende liturgische gezangen besproken.
- De vormen van diverse vieringen
- De relatie tussen de Schriftlezingen en de liturgische muziek
- Welke muzikale vorm past het beste bij de verschillende onderdelen van een orde van dienst?
- Wie zingt wát?
- Welk muzikaal repertoire is voorhanden?
- Luisteren naar muziekvoorbeelden
De cursus bestaat uit 5 bijeenkomsten.
Module B: 'Muziek in de Liturgie': ordinarium en kerkelijk jaar
Voor wie?
De cursus is bestemd voor (leken)voorgangers, koordirigenten, organisten, koorleden, leden van liturgische werkgroepen, die zich op de een of andere manier bezig houden met de keuze van teksten en de daarbij behorende liturgische muziek voor diverse soorten liturgievieringen.
Waartoe?
De cursus gaat in op de vragen die aan de orde komen bij de keuze van muziek in een orde van dienst. In deze cursus toegespitst op de zogenaamde 'vaste gezangen' (het ordinarium) van de viering; miscomposities in de diverse stijlen en alternatieve vormen.
Inhoud
- De verschillende orden van dienst
- De relatie tussen de schriftlezingen en de liturgische muziek
- Welke muzikale vorm past het beste bij de verschillende onderdelen v/e orde van dienst?
- Wie zingt wát?
- Welk muzikaal repertoire is voorhanden?
- Luisteren naar muziekvoorbeelden
- Zingen van muziekvoorbeelden
- Het kerkelijk jaar: indeling van het kerkelijk jaar; de belangrijkste liturgische feesten
De cursus bestaat uit 5 bijeenkomsten.
Module C: 'Muziek rond riten, symbolen en sacramenten'
Voor wie?
De cursus is bestemd voor (leken)voorgangers, koordirigenten, organisten, koorleden, leden van liturgische werkgroepen, die belast zijn met de keuze van teksten en liturgische muziek voor diverse soorten liturgievieringen.
Waartoe?
De cursus gaat in op de vragen die aan de orde komen bij de keuze van muziek in een orde van dienst.
Inhoud
De inhoud van de cursus is toegespitst op de uitleg en betekenis van riten, symbolen en sacramenten. Voor een verantwoorde keuze van muziek in de liturgie zijn kennis en betekenis van riten, symbolen en sacramenten van groot belang. In veel parochies zijn kinderkoren betrokken bij doopvieringen en de Eerste Heilige Communieviering, jongerenkoren bij vormselvieringen en de traditionele parochiekoren bij huwelijk en uitvaart. Na deze cursus kunnen deelnemers passende gezangen kiezen die goed aansluiten bij een bepaalde rite, symbool of sacrament en hun keuze motiveren!
De cursus bestaat uit 4 bijeenkomsten.
Materiaal
- Gezangenbundel 'Gezangen voor Liturgie' (uitgave 1996). Uitgeverij Gooi & Sticht.
- Ko Joosse: 'Wat is liturgie'. Uitgave Berne Heeswijk.
- 'Op maat van de liturgie, een handreiking voor muziek in de eucharistie'. Gerard Kock.
- 'In het ritme van het jaar, een handreiking voor muziek in de liturgie op de belangrijkste feesten van het liturgisch jaar', deel 1: 'De paaskring'. Gerard Kock.
- 'In het ritme van het jaar, een handreiking voor muziek in de liturgie op de belangrijkste feesten van het liturgisch jaar', deel 2: 'De kerstkring; de tijd door het jaar; de heiligenkalender'. Gerard Kock.
- 'De Cantor', deel 1. Hein Vrijdag. Uitgave UNISONO, ISBN 90 72805 20 8.
- 'De Cantor' deel 2. Hein Vrijdag. Uitgave UNISONO, ISBN 90 72805 22 4.
Nummers 2 t/m 7 zijn uitsluitend te verkrijgen bij de NSGV of rechtstreeks bij de cursusleiding.
Praktische hulpbronnen
- Romeins Missaal voor zon- en feestdagen
- Modellen voor Woord-, Gebeds- en communievieringen (NRL)
- Overzichten van de gezangen van G&S en Berne Heeswijk bij hun zondagsmissaaltjes
- DONEK: computerzoekmachine voor alle koorsoorten en alle denkbare liturgische vieringen/feesten. (ook diverse zoekfuncties o.a. op trefwoord en koorsoort!); Zeer aanbevolen! Zie www.donek.nl.
- Website met lezingencyclus: www.willibrordbijbel.nl. Vervolgens in het menu klikken op 'Lectionarium'. Ook op www.rkkerk.nl, onderin rechts klikken op 'Liturgie'. Dat geeft een overzicht over de kalender, maar niet de lezingen voluit. Wel kun je hier ook de antwoordpsalm bij vinden.
- Voorstellen voor gezangen voor diverse koorsoorten: www.nsgv.nl, klik 'Rotterdam', klik 'Muziek in de liturgie'.
- Over de antwoordpsalmen.